Η γκανίκα: Ο χρησμός της μητέρας - τσιγγάνας

Η πρώτη επαφή της Αντιγόνης με την οικογένεια των τσιγγάνων της ξεκαθάρισε πως οι παιδικοί της φόβοι, η επιρροή της γιαγιάς της εναντίον των τσιγγάνων και η προκατάληψή της για την ηθική τους ήταν τουλάχιστον υπερβολή. Οι άνθρωποι παντού είναι ίδιοι, η διαγωγή τους διαφέρει μόνο επειδή έχουν διαφορετική εκπαίδευση και διαφορετικές οικονομικές συνθήκες ζωής. Ο Κωστής, με τον μειλίχιο τρόπο του, επενέβαινε καίρια και της εξηγούσε κάθε ιδιαίτερη πτυχή της επαφής της μαζί τους. Μάντευε τις απορίες της και με δυο κουβέντες έλυνε τα ερωτηματικά της και καταργούσε τους δισταγμούς της.
-- μα πώς καταλαβαίνεις τι νιώθω εκείνη την ιδιαίτερη στιγμή, που μου γεννιέται η αμφιβολία; συνήθιζε να τον ρωτά. Για να λάβει την απάντηση:
-- είμαι ένας απλός παρατηρητής του κόσμου και μη ξεχνάς πως κι εγώ τα πέρασα αυτά, επειδή με μεγάλωσε ουσιαστικά και κυριολεκτικά ένας Γερμανός, ο δάσκαλός μου, ο κύριος Μαν...

Το ίδιο μειλίχιος και ψύχραιμος παρέμεινε όταν η Αντιγόνη του περιέγραψε την αντίδραση της μητέρας της και του πατέρα της. Δεν του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το σχέδιο του πατέρα της να την οδηγήσει στην κλινική του, για να της αφαιρέσει το έμβρυο που ήδη κυοφορούσε. Αντιλαμβάνονταν πως ο πατέρας της δεν επρόκειτο ποτέ να διεισδύσει στην ουσία μιας ανθρώπινης σχέσης δυο νέων ανθρώπων, που η διαφορετικότητά τους είναι φυλετική. Ο πετυχημένος επιστήμονας και λαοπρόβλητος πολιτικός είχε ήδη κατασκευάσει ένα χρυσό κουκούλι του κόσμου του, από όπου οτιδήποτε παράταιρο πετιόταν σαν άχρηστο χαρτομάντιλο. Και ήταν αυτή η ωμή διαπίστωση του Κωστή, που ερμήνευσε και διατύπωσε το ανερμήνευτο. Την ασχημάτιστη άποψη της Αντιγόνης, που μόλις άκουσε την εξήγηση του Κωστή, ξέχασε τον τρόμο της και κατάλαβε πως έπρεπε να αγωνιστεί και να πολεμήσει. Γιατί με πόλεμο και αγώνα κερδίζεις τη ζωή σου.

Η μητέρα του Κωστή δεν ήταν “θορυβώδης”, όπως οι περισσότερες τσιγγάνες που πρόλαβε να γνωρίσει η Αντιγόνη. Με έμφυτη σεμνότητα, αν όχι ντροπαλή συστολή, ήταν η πρώτη επιλογή μικρών και μεγάλων για την εξυπηρέτησή τους. Γι’ αυτό η σταθερή παρουσία της στην κουζίνα. Μαγείρευε κι έπλενε πιάτα, ποτήρια και φλιτζάνια. Απ το πρωί μέχρι το βράδυ. Τη μόνιμη ηπιότητα της έκφρασης του προσώπου της διέκοπτε μονάχα ένα συγκρατημένο χαμόγελο μεγάλης καλοσύνης. Άπλωνε τα φτερά της και κάλυπτε τα εγγόνια της, τα παιδιά της, την οικογένεια ολόκληρη. Φρόντιζε διαρκώς και αγόγγυστα να ικανοποιεί κάθε ανάγκη, χωρίς εκνευρισμό, χωρίς κούραση και χωρίς ανταλλάγματα. Δεν επέκρινε ποτέ κανένα, δεν εξέφραζε ποτέ κανένα παράπονο και πέρα από την έμφυτη καλοσύνη της κανείς δεν γνώρισε ποτέ κάποια έκφραση βαθιών συναισθημάτων από την ιδιαίτερη εκείνη γυναίκα. Ήταν απόλυτα φυσιολογικό για όλη την οικογένεια, να χαρακτηρίζεται ως η Αγία Πελαγία. Πελαγία ήταν το όνομά της και ήταν εντελώς διαφορετική από την μάνα της Αντιγόνης. Η Πελαγία λοιπόν, μόλις εξοικειώθηκε με την Αντιγόνη, προέβη σε μια, ασυνήθιστη για όλη την οικογένεια, εκδήλωση αγάπης, τρυφερότητας και αγωνίας για την Αντιγόνη. Την έπιασε απο τα δυό της χέρια, επιθεώρησε με το βλέμμα της και με δέος την πανύψηλη γκανίκα του γιου της κι έσκυψε και της φίλησε τα χέρια, με την ευλάβεια και την λατρεία που ανάβλυσαν από την κλειστή ψυχή της. Μουρμούρισε μερικά λόγια στην διάλεκτο των Ρομά κι ύστερα σκουπίζοντας τα δάκρυά της με την ποδιά, επέστρεψε στην κουζίνα. Ο Κωστής αγκάλιασε την εμβρόντητη Αντιγόνη και της εξήγησε τρυφερά, πως η μητέρα του είχε προσευχηθεί για την ευτυχία της και για την καλή υγεία του παιδιού που ερχότανε.  Όμως της απέκρυψε, για πρώτη φορά, πως η μάνα του τέλεσε ένα τσιγγάνικο χρησμό. Που μια μυστική ενόραση ή ίσως κι ένα όνειρο, δίνουν την αφορμή σε μια τσιγγάνα να χρησμοδοτήσει. Η σπάνια ενέργεια της μάνας του αποδόθηκε στην αγάπη της για τη νέα της νύφη, κρύβοντας απο την Αντιγόνη πως προέβλεψε μεγάλα προβλήματα στη μελλοντική ζωή τους, που ήταν ξένα από τους δυό και την αγάπη τους.